اگر ساعات طولانی پشت میز کار می‌نشینید، داشتن یک صندلی اداری استاندارد فقط یک گزینه لوکس نیست؛ بلکه بخشی ضروری از سلامت و بهره‌وری روزانه شماست. خیلی از کارمندها وقتی دچار کمردرد یا خستگی گردن می‌شوند، به دنبال تعمیر صندلی اداری یا حتی سرویس قطعاتی مثل تعمیر چرخ صندلی اداری می‌روند؛ اما حقیقت این است که اگر از ابتدا صندلی ارگونومیک و مناسب انتخاب شود، بسیاری از این مشکلات اصلاً به وجود نمی‌آید. انتخاب درست یک صندلی خوب، یعنی سرمایه‌گذاری هم برای راحتی خودتان و هم برای کارایی کاری‌تان.
ارگونومی فقط یک واژه تخصصی نیست؛ یعنی صندلی با بدن شما هماهنگ باشد و کمترین فشار را به ستون فقرات وارد کند. در ادامه نکات کاملاً کاربردی و قابل‌فهمی را بررسی می‌کنیم که در انتخاب یک صندلی مناسب نقش مهمی دارند.
تنظیم ارتفاع استاندارد؛ اولین قدم یک نشستن سالم
صندلی‌ای که ارتفاعش قابل تنظیم نباشد، دیر یا زود به کمر و گردن شما آسیب می‌زند. ارتفاع درست زمانی است که کف پا کاملاً روی زمین باشد و زانوها زاویه ۹۰ درجه داشته باشند. صندلی‌های ارگونومیک معمولاً جک‌های نرم و قابل تنظیم دارند که اجازه می‌دهد دقیقاً با قد شما هماهنگ شوند. این موضوع حتی برای دفاتر کوچک هم مهم است، چون تمام کارکنان قد یکسانی ندارند و یک صندلی باید برای افراد مختلف قابل تنظیم باشد.
طراحی پشتی با حمایت کامل از ستون فقرات
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک صندلی اداری خوب، پشتی استاندارد است. پشتی باید انحنای طبیعی ستون فقرات را دنبال کند و در قسمت پایین (قوس کمر) کمی برجسته باشد. وقتی پشتی صندلی این وضعیت را حفظ می‌کند، عضلات کمر فشار کمتری تحمل می‌کنند و خستگی آخر روز به شکل چشمگیری کاهش می‌یابد. صندلی‌هایی که امکان تنظیم شیب پشتی را دارند، گزینه‌های بسیار مناسب‌تری هستند چون کاربر می‌تواند به‌راحتی زاویه دلخواه خود را تنظیم کند.
نشیمن راحت و بادوام؛ جایی که بیشترین فشار را تحمل می‌کند
نشیمن صندلی باید از اسفنج با چگالی مناسب ساخته شود؛ نه خیلی نرم که فرو بروید و نه خیلی سفت که بعد از نیم ساعت بدن‌درد بگیرید. صندلی‌هایی که لایه پشم‌شیشه روی اسفنج دارند، فرم بهتری می‌گیرند و دیرتر دفرمه می‌شوند. همچنین عرض نشیمن باید به اندازه‌ای باشد که هنگام نشستن فضای کافی برای حرکت داشته باشید. اگر نشیمن خیلی کوچک باشد، فشار روی ران زیاد می‌شود و باعث خستگی و اختلال در گردش خون پا می‌شود.
دسته‌های قابل تنظیم؛ کوچک اما فوق‌العاده مهم
خیلی‌ها فکر می‌کنند دسته صندلی فقط یک جزئیات ظاهری است، اما دسته‌ها اگر درست تنظیم شوند، فشار زیادی از روی شانه‌ها و گردن کم می‌کنند. دسته‌های استاندارد باید قابلیت تنظیم ارتفاع داشته باشند و ترجیحاً بتوانید آن‌ها را به داخل و خارج نیز حرکت دهید. اگر دسته خیلی بالا باشد، شانه‌هایتان بالا می‌رود و عضلات گردن گرفته می‌شود. اگر خیلی پایین باشد، دست‌ها بی‌هوا می‌مانند و مچ‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند. پس حتماً دسته‌های قابل تنظیم انتخاب کنید.
کیفیت پایه و چرخ‌ها؛ تأثیر زیاد در راحتی روزانه
یکی از بخش‌هایی که کمتر به آن توجه می‌شود، پایه و چرخ‌های صندلی است. پایه پنج‌پر فلزی معمولاً دوام بیشتری دارد و وزن را بهتر پخش می‌کند. چرخ‌ها هم باید روان باشند تا در طول روز به راحتی روی سطح اتاق حرکت کنید. اگر چرخ‌ها از جنس نامناسب باشند، به مرور گیر می‌کنند و حتی ممکن است باعث خستگی زانو و لگن شوند. چرخ‌های PU (پلی‌یورتان) گزینه بسیار خوبی برای کفپوش پارکت یا کاشی هستند چون سر و صدای کمتری ایجاد می‌کنند.
قابلیت گردش صندلی و چرخش بدون فشار
چرخش صندلی روی محور خودش یکی از ویژگی‌هایی است که ممکن است ساده به نظر برسد، اما برای کارهای اداری اهمیت زیادی دارد. کارمند هنگام کار باید بتواند بدون فشار آوردن به کمر یا چرخش بیش از حد بدن، به اطراف دسترسی داشته باشد. صندلی‌های ارگونومیک، چرخش نرم و روان دارند و باعث می‌شوند تغییر جهت بدون ایجاد فشار اضافی انجام شود.
پارچه و متریال قابل تنفس برای جلوگیری از خستگی
پارچه صندلی نقش زیادی در راحتی شما طی ساعات طولانی دارد. پارچه‌هایی که قابلیت تنفس دارند، بهتر هوا را عبور می‌دهند و مانع عرق کردن کمر و ران‌ها می‌شوند. صندلی‌های مش (توری) یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای کارمندان هستند چون هم سبک‌اند و هم جریان هوا را حفظ می‌کنند. اگر محیط کار گرم است یا ساعات طولانی روی صندلی می‌نشینید، متریال توری بهترین انتخاب است.
امکان قفل شدن پشتی در چند زاویه مختلف
این ویژگی برای کسانی که زیاد کارهای فکری انجام می‌دهند بسیار مفید است. وقتی امکان قفل کردن پشتی در چند زاویه وجود داشته باشد، هر فرد می‌تواند حالت راحت خودش را پیدا کند. بعضی افراد در حالت کاملاً صاف راحت‌اند و بعضی‌ها در زاویه کمی متمایل به عقب بهتر تمرکز می‌کنند. در هر حالت، صندلی خوب باید اجازه انتخاب وضعیت‌های مختلف را به کاربر بدهد.
چگونه بفهمیم صندلی واقعاً ارگونومیک است؟
گاهی صندلی‌ها ظاهر شیکی دارند و حتی ادعا می‌کنند ارگونومیک هستند، اما کافی است چند دقیقه رویشان بنشینید تا بفهمید بدن شما چیز دیگری می‌گوید. بهترین روش این است که صندلی را تست کنید:
پا باید روی زمین قرار بگیرد.
کمر باید کاملاً به پشتی بچسبد.
نشیمن نباید ران را تحت فشار بگذارد.
هنگام چرخیدن نباید احساس فشار روی کمر داشته باشید.
این چند قانون ساده کمک می‌کند انتخاب اشتباه نکنید.
جمع‌بندی
یک صندلی اداری ارگونومیک، ابزاری است برای افزایش تمرکز، کاهش خستگی و جلوگیری از دردهای مزمن عضلانی. با انتخاب پشتی استاندارد، دسته‌های قابل تنظیم، نشیمن راحت و پایه باکیفیت، تا حد زیادی می‌توانید سلامت جسمی و کیفیت کار روزانه‌تان را حفظ کنید. مهم نیست در خانه کار می‌کنید یا در دفتر؛ داشتن یک صندلی مناسب، اولین قدم برای داشتن روز کاری بهتر است.